Column: Goudkoorts op Aruba!

De Spaanse ontdekkingsreizigers noemden Aruba ooit isla inútil, een nutteloze eiland. Zij konden er niets vinden waar ze iets aan konden verdienen, er was geen lucratief handeltje te bedrijven. Een verkeerde calculatie bleek achteraf. Op het Benedenwindse Eiland lagen de goudaders vrijwel aan het aardoppervlak en was het waardevolle edelmetaal zo op te scheppen.

Herdersjongen

In 1824 werd op Aruba voor het eerst goud gevonden. Een herdersjongen gaf uit verveling een trap tegen een stuk rots in een gebied dat bekend staat als Rooi Fluit. De glinstering van het brok steen dat hij wegtrapte, trok zijn aandacht en bleek bij nadere bestudering een klomp goud te zijn. De vader van Willem Rasmijn, zo heette de herdersjongen, verkocht het goud vervolgens aan een handelaar en ging verder op zoek naar nog meer goud, maar hij was niet de enige. Er ontstond namelijk een gigantische goudkoorts op Aruba. De gehele Arubaanse bevolking raakte volledig bezeten door het goud en stortte zich massaal op de rotsige grond in het noorden van het Caribische eiland. De gold rush was in de beginperiode nog ongecontroleerd en iedereen greep zijn kans om snel en makkelijk fortuin te maken.

In het jaar 1824 werd er voor het eerst goud in Aruba gevonden.

Gouden Eeuw

Maar dat veranderde snel. De toenmalige Nederlandse regering greep hard in en stuurde zelfs militairen om de goudvelden te bewaken. Vanaf dat moment werd de delving van het goud professioneel aangepakt en uitbesteed aan lokale- en internationale goudmijnbedrijven. De schatkist vulde zich. Er zijn nog veel restanten van deze ‘Gouden Eeuw’ te vinden op Aruba in de vorm van verlaten mijnen, schachten, liften, putten en ruïnes van goudsmelterijen. Kort na het einde van de Eerste Wereldoorlog is op Aruba voor het laatst onderzocht of het nog zin had om de spade in de grond te steken om het kostbare goedje boven de grond te krijgen. Men heeft er toen voor gekozen om de jacht naar het goud op Aruba te staken; de delvingskosten overstegen op dat moment royaal de mogelijke opbrengsten.

Spelregels

We zijn nu vierennegentig jaar verder en de financiële wereld is al tijden in rep en roer. De aandelenkoersen kelderen rücksichtslos, de rentes op spaartegoeden zijn historisch laag, en worden bovendien schaamteloos ingehaald door de voortwoekerde inflatie, en als klap op de vuurpijl staat de onroerendgoedmarkt stil. Een double-dip recessie dreigt. Wat nu? Ooit heeft de mensheid de ruilhandel ingewisseld voor een systeem met geld, maar wat is eigenlijk geld? Geld is feitelijk gewoon een stukje waardeloos papier of een fictief getal op een bankrekening, waarvan wij collectief hebben afgesproken dat het een zekere waarde vertegenwoordigd. Maar dan moet iedereen zich wel aan de spelregels houden. En dat gebeurt al lang niet meer. Steeds meer landen en overheden blijken tot in hun nek toe in gigantische schulden te zitten en zetten daar vrijwel niets tegenover. Dit kon decennia straffeloos voortwoekeren, maar nu lijkt de tijd gekomen dat de wal het schip gaat keren. Het houdt natuurlijk een keertje op.

De dag dat de dollar valt

Misschien moet het huidige mondiale geldsysteem wel radicaal op de schop, wellicht keren we ooit terug naar een vorm van ruilhandel. De VPRO heeft een paar jaar geleden een indrukwekkende documentaire over dit thema gemaakt: De dag dat de dollar valt. Edelmetalen, goud en zilver in het bijzonder, behouden wel altijd hun waarde: vandaag, morgen en over honderd jaar. Bovendien zijn de prijzen van edelmetalen op de financiële markten de laatste tijd indrukwekkend geëxplodeerd. De goudprijs zit nu op $1.663 per troy ounce (8 augustus 2011) maar sommige financiële analisten voorspellen dat de goudprijs de komende tijd naar $5.000 per troy ounce kan oplopen. Ongekend natuurlijk. Een troy ounce is een gewichtsmaat voor edelmetalen en komt overeen met 31 gram. De financiële wereld zoekt op dit moment een veilige haven om te schuilen voor de aanstormende tsunami van financiële ellende. Grote sommen geld worden omgezet in fysiek goud; men kiest geen eieren maar goud voor zijn geld.

Tennisveld

De totale hoeveelheid bovengronds goud in de wereld wordt ongeveer geschat op zo’n 130.000 ton. En dat is niet zoveel. Goud heeft bovendien een zeer grote dichtheid: 19,3 keer zo groot als water. Je hebt dus niet veel opslagruimte nodig om een flink aantal kilo’s goud op te slaan. Er wordt wel eens beweerd dat al het goud in de wereld slechts op één tennisveld past, waarbij de goudklompjes echter wel tot hoogte van zeventien meter gestapeld moeten worden. Tja. Hoeveel goud zit er eigenlijk nu nog in de rotsige grond van Aruba? Hoe ver moet de goudprijs nog stijgen, wil de exploratie daarvan op Aruba rendabel worden? Maar moeten we dat eigenlijk wel willen, hernieuwde mijnbouw op Aruba. Het overgebleven goud op Aruba zal anno 2011 moeilijker te delven zijn dan in de beginperiode. Het ligt niet meer aan het oppervlak en er zullen nieuwe moderne mijnen gebouwd moeten worden met nog diepere putten en schachten. Maar als het zo door gaat met de goudprijs zullen de opbrengsten de exploitatiekosten ruim overstijgen. Toch moet je er niet aan denken dat Aruba helemaal omgeploegd wordt, met alle nare consequenties voor het uniek landschap en fragiele natuur van dien, met de blinde ambitie om het blinkende resterende goud boven de grond te krijgen.

Olie

De situatie van het goud is enigszins vergelijkbaar met de positie van het ‘zwarte goud’ in de wereld. Des te meer de olieprijs stijgt op de wereldmarkten des te interessanter het voor de oliemaatschappijen wordt, om de moeilijk winbare aardolie toch te delven. Er bestaan namelijk twee soorten aardolie; makkelijk en moeilijk winbare aardolie. Op dit moment zitten er nog 1.200 miljard vaten makkelijk winbare aardolie in de grond. Daarnaast herbergt de aardkorst 6.000 miljard vaten moeilijk winbare aardolie. Jaarlijks verbruikt de wereld 30 miljard vaten. Met andere woorden over veertig jaar is alle makkelijk winbare aardolie er doorheen gejaagd. Met de moeilijk winbare aardolie worden de teerzanden bedoeld. Teerzand is aardolie die vermengd is met zand. Het kost zeer veel moeite, energie en geld om de aardolie uit het teerzand te halen, er is ongeveer twee ton teerzand nodig om één ton aardolie op te brengen. De grootste teerzandvelden van de wereld bevinden zich in Canada en Venezuela. Op dit moment worden de teervelden mondjesmaat ontgonnen, maar dat gaat snel veranderen. De wereld is namelijk onafkickbaar verslaafd aan het zwarte goud en iedere oliedruppel wordt vroeg of laat uit het de blauwe planeet geperst. Aruba heeft overigens een zeer prominente rol gespeeld in de mondiale olieraffinage, jarenlang stond de grootste olieraffinaderij ter wereld op het Caribische eiland.

Aruba is een populaire cruisebestemming.

Gouden Rolexen

Terug naar het goud. Het kostbare edelmetaal wordt niet alleen gebruikt als belegging, maar heeft daarnaast veel andere toepassingen. Zo wordt goud veel in de industrie aangewend, bijvoorbeeld bij hoogwaardige elektronische schakelaars en connectoren. Maar het meeste goud heeft een andere eindbestemming: maar liefst tachtig procent wordt verwerkt in sierraden en juwelen. En blinkende gouden sieraden en juwelen vind je ook genoeg op Aruba. Ga maar eens kijken rondom de cruiseterminal van Oranjestad, daar vinden dagelijks wonderbaarlijke taferelen plaats. Steenrijke Amerikaanse cruisetoeristen waggelen hier van de immens grote luxe cruiseschepen af die zijn afgemeerd in de cruisehaven. De cruisetoeristen raken vervolgens direct verzeild op een soort koopboulevard. De boulevard ligt tussen de cruiseterminal en Oranjestad en wordt geflankeerd door juweliers die hun exclusieve waar te koop aan bieden. Op deze boulevard en in Oranjestad vonkelen in tientallen winkeletalages de 18-karaats Rolex horloges de Amerikanen tegemoet. De gefortuneerde toeristen wapperen even met hun MasterCard Gold en de gouden, vaak met diamanten ingelegde, peperdure klokjes worden keurig ingepakt en mogen mee naar de Verenigde Staten.

Varende winkelpromenades

Aan boord van de kolossale cruiseschuitjes zijn de shoppers onder de cruisetoeristen overigens al lang wakker geschud. Cruiseboten zijn tegenwoordig namelijk varende winkelpromenades, waar je uren onafgebroken kunt winkelen en bakken met geld kunt uitgeven. Het huwelijk tussen Aruba en goud is altijd al mooi en lucratief geweest. Bijna tweehonderd jaar geleden begon de eerste goudkoorts op het eiland en het zou mij niet verbazen als we binnen vijf jaar de tweede ‘gold rush’ op het Benedenwindse Eiland kunnen verwelkomen. En ondertussen wisselen er dagelijks massa’s gouden sierraden en juwelen van eigenaar op het eiland. Kortom: One Happy Island heeft een gouden toekomst!

---

Reactie 2
Het weer openen van de goudmijnen is zo gebeurd; maar ... is er nog wel voldoende goud te vinden? Dat was immers indertijd de reden om ze te sluiten!? Ik zou eerder zeggen: laten we ons concentreren op gasexploratie & -exploitatie, zoals men thans van plan is. Gezien de nabijheid van de recente ontdekte (gigantische) gasvoorraden in Venezuela is het niet denkbeeldig dat er binnen de territoriale wateren van Aruba ook aanzienlijke voorraden aanwezig zijn. Siegfried Vrolijk

---

Reactie 1
Heel mooi geschreven mocht er een goudkoorst komen en het is net om de hoek denk ik dan moet de regering snel orde en regelingen toepassen anders wordt het net als in suriname een wild west. Meursinge

---

Meer informatie over goudmijnruïnes op Aruba

Bekijk het overzicht van de leukste columns over Aruba