Column: Oppermachtige barracuda’s op Aruba!

Haaien laten zich slechts sporadisch zien op Aruba. Prettig voor prooivisjes. Maar ook barracuda’s vinden dat helemaal niet erg. Hierdoor zijn zij doorgeschoven naar de top van de food-chain op het strandeiland. Barracuda’s zijn de baas. Zij zijn de chefs van het Arubaanse rif. Barracuda’s zijn zilverkleurige, torpedovormige roofvissen die langer kunnen worden dan drie meter en een gewicht kunnen bereiken van meer dan vijftig kilogram. Zodra de barracuda’s ten tonele verschijnen, is waakzaamheid geboden en zit er voor de overige rifbewoners nog maar één ding op: het vege lijf zien te redden. Anders bestaat de kans dat de uitdrukking ‘de vis wordt duur betaald’ voor hen een wel heel wrange betekenis krijgt. Wie niet uitkijkt, betaalt met zijn leven. Barracuda’s worden namelijk ook wel de tijgers of snoeken van de oceaan genoemd. Het woord barracuda vindt zijn oorsprong in het Valenciaans, een Catalaans dialect. Barraco betekent: ‘vooruitstekende tanden’. In de onderkaken van barracuda’s bevinden zich inderdaad vlijmscherpe, vooruitstekende bijters.

Stormram

Barracuda’s zijn echte rovers en zetten hun torpedovormige lichaam tijdens de jacht in met een onbedwingbare gretigheid. Als een barracuda een prooivis in het vizier krijgt, zet hij zijn motoren aan en raast vervolgens met een topsnelheid van meer vijftig kilometer per uur richting het potentiële slachtoffer. Vervolgens ramt hij het nietsvermoedende en totaal overrompelde zeediertje frontaal. Door deze gigantische knal zal het arme beest even sterretjes zien en totaal gedesoriënteerd raken. Van deze tijdelijke chaos in het brein van de prooivis, maakt de barracuda dankbaar gebruik. Hij komt voor een tweede keer terug. Nu om met z’n vlijmscherpe tanden en krachtige kaken het kansloze prooivisje totaal te verscheuren en naar binnen te schrokken. Naast deze jachtmethode waarbij de barracuda zijn lichaam inzet als stormram, hanteren barracuda’s tientallen verschillende geraffineerde tactieken om hun potentiële prooidieren te slim af te zijn. Barracuda’s leven en jagen het liefst in grote scholen, maar zodra ze ouder worden, trekken ze zich terug uit de groep en gaan moederziel alleen op jacht.

Sieraden

Gelukkig zien barracuda’s mensen niet als mogelijke prooien. Maar ze zijn voor de duvel niet bang, óók niet voor mensen! En soms komt het dus tot daadwerkelijke confrontaties tussen mensen en barracuda’s. Als je een barracuda provoceert of bedreigt zal hij niet schuwen om direct de aanval in te zetten. En berg je dan maar! Want de les dat de aanval geldt als de beste verdediging is er ook bij barracuda’s stevig ingeramd. Sommige sportduikers en snorkelaars vinden het prachtig om zich uit te dossen in felgekleurde pakken en zich vol te hangen met glimmende sieraden en glanzende horloges als ze onder water gaan. Incidenteel kunnen zij dan ook rekenen op de aandacht van barracuda’s die zich aangetrokken voelen tot zoveel pracht en praal. Ze denken namelijk dat het allemaal eetbaar is. Er zijn zelfs verhalen bekend van kajakkers die, gehuld in neon gekleurde regenpakken, bezoek kregen van barracuda’s die zichzelf vanuit het water lanceerden en al happend bovenop de nietsvermoedende waterrecreanten doken. Ook in troebel water kan het soms fout gaan. Barracuda’s kunnen zich dan door het slechte zicht vergissen en zwemmers, snorkelaars en duikers ten onrechte aanzien voor appetijtelijke prooien. Als je onverhoopt door een barracuda wordt gebeten, zal er toch echt een witjas aan te pas moeten komen met ‘naald en draad’. Om erger te voorkomen zal hij de onvrijwillig opgelopen kleerscheuren weer moeten sluiten. Witjassen zijn daar doorgaans heel bekwaam in.

Big game vissen

Barracuda’s hebben er een neus voor om visjes te detecteren die in de problemen zitten. Zwakke visjes, zieke visjes, gewonde visjes en oude visjes staan allemaal keurig op het menu van barracuda’s. Het is feitelijk ook de taak van de vis, die vrijwel alleen aan de top van de voedselketen bivakkeert, om de zwakke broeders uit het ecosysteem van het Arubaanse rif te ruimen. Ook visjes die in conflict zijn met mensen, vinden barracuda interessant. Zo komt het regelmatig voor dat big game-vissers bezig zijn een vis binnen te halen en dat een barracuda zich er ook mee gaat bemoeien. Haaien hebben hier overigens ook een handje van. De gehaakte vis heeft op zo’n moment twee problemen. Om te beginnen zit hij via de haak vast aan een lijn die met veel kracht naar binnen wordt gehaald door de bemanning van de vissersboot. En of één gevecht op leven en dood nog niet genoeg is, moet hij zich ook nog een geraffineerde barracuda van het lijf zien te houden. Vaak worden door de sportvissers alleen nog maar stukken graat en kop van een tonijn, marlijn of dorade opgetakeld terwijl de barracuda vrolijk wegzwemt met een gevulde buik.

Ware kannibalen

Soms is hij echter zelf de klos en wordt hij aan de haak geslagen door zeevissers. Dan zijn de rollen omgedraaid. Het gevecht dat een zeevisser moet leveren om een barracuda te ‘laten landen’ is doorgaans intensief en langdurig. Barracuda’s geven zich niet snel gewonnen. Van zijn soortgenoten hoeft zo’n onfortuinlijke barracuda niet veel steun te verwachten. Integendeel! Zij merken direct op dat hun vakbroeder diep in de problemen zit en zijn niet te beroerd om hem nog wat dieper de put in te helpen. Deze ongelofelijke opportunisten ontpoppen zich namelijk als ware kannibalen en beginnen vrolijk te knagen aan hun broertje, zusje, neefje of nichtje dat sowieso al in zwaar weer verkeert.

Rondtollende motorzaag

Wanneer een gevangen barracuda eenmaal aan boord is, moet je als visser wel weten wat je doet. Een woedende, op het dek spartelende barracuda is te vergelijken met een rondtollende motorzaag waar niemand meer de controle over heeft. Het zal niet de eerste keer zijn dat een overmoedige visser met gruwelijke verwondingen in een ziekenhuisbed belandt, nadat hij geconfronteerd is met de vlijmscherpe tanden van een barracuda. Nadat barracuda’s zijn gevangen, vinden ze doorgaans hun weg naar exclusieve restaurants. Ze bezitten zeer smakelijk visvlees en worden daarom culinair hoog gewaardeerd. Bij speciale gelegenheden wordt een barracuda zelfs zo geprepareerd dat hij in zijn geheel wordt opgediend. Dit ziet er uiteraard bijzonder spectaculair en indrukwekkend uit. Hele grote exemplaren consumeren is echter niet raadzaam. De barracuda staat in de voedselketen namelijk bovenaan. Het onvermijdelijke gevolg laat zich raden: een stapeling van veel giftige stoffen in het barracuda-lichaam. Uiteraard is dit niet gezond voor de barracuda, maar ook niet voor degene die uiteindelijk zijn tanden erin zet.

---

Reactie 1
Ik ga al 9 jaar elk jaar duiken en snorkelen op Aruba. Afgelopen keer werden we midden op zee omringt door een barracuda van ongeveer 3 meter. Deze zwom rondjes steeds dichterbij ons en ging maar niet weg en kwam erg bedreigend over. ik ga nooit meer zwemmen! Verder heerlijk eiland. Martin

---

Meer informatie over de rifvissen van Aruba

Bekijk het overzicht van de leukste columns over Aruba